نویسنده: مهدی سلیمی
مهارتِ «بداهه زدن» را در خود تقویت کنید
در هنگام جیووازا، او به حریف (اوکه) فرمان می‌دهد: «شومن بزن!»؛ و از قبل برای خودش مشخص کرده بود که بعد از فرودِ اولین شومن اوچی، شیهوناگه بزند، دومی ایریمی‌ناگه، سومی کوکیوناگه... سپس دستش را برای حریف دراز می‌کند و فرمان می‌دهد: «کاتاته دُری بگیر!» و باز حرکات نمایشیِ از قبل مشخص شده!
این تمرینِ فرمایشی با اجرای نمایشی، وضعیتِ ثابتِ برخی از ما آی‌کی‌دوکاران در جیووازا و سایر تمرینات آیکیدو است! چون نمی‌دانیم فلسفه‌ی این تمرینات چیست! به یاد دارم یکی از دوستانم اصرار داشت که آیکیدو را باید زیبا اجرا کرد. وی که تحت تأثیر آموخته‌های استادش بود می‌گفت: «آیکیدو یعنی هنری زیبا». البته این برداشت شخصی اوست و نظرش قابل احترام! برخی علاقه دارند مثل تئاتر، آیکیدو را نمایش دهند. روی سخن ما با این «بازیگران آیکیدو» نیست. با کسانی است که می‌خواهند «رزمیکار» باشند. آن‌هایی که می‌دانند میدان مبارزه فقط عرصه هنرنمایی و اجرای زیبا نیست و آیکیدو غیر از «هنر» بُعد دیگری به نامِ «رزمی» دارد. بُعد هنریِ این رشته در رزمی بودن آن تعریف می‌شود به بیانی دیگر هنری بودن آیکیدو در کنترلِ مهاجم آن هم بدونِ آسیب رسانی است نه در بازیگری و نمایش زیبای تکنیک‌ها آن هم بر اوکه‌ی منعطف و هماهنگ!
آیکیدو برای رزمِ در نبرد‌های حقیقی مهندسی شده است نه برای اجرای نمایش! همه می‌دانیم در نبرد‌های حقیقی، حریف هیچ‌گاه به میل ما عمل نمی‌کند و هیچ‌گاه قصدش را اعلام نمی‌کند که مثلا: «مشتم را داشته باش! دستت رو بده ببینم! این لگد رو بگیر که اومد...!!!» او بدون هیچ اعلانی حمله می‌کند. حتی شاید سلاح هم بکشد. آیا خجالت آور نیست یک آیکیدو کار نتواند حریف مسلح را خلع سلاح کند؟! در این وضعیتِ پر تنش، فکر جوابگو نیست تا مثلا ببینیم شیهوناگه بزنیم یا گوکیو! تنها کسانی پیروز این میدان خواهند بود که فی البداهه تکنیک بزنند. یعنی آن قدر مهارت در ذهنشان ملکه شده است که بدون فکر با حمله‌ی حریف هماهنگ و او را خلع سلاح می‌کنند. «بداهه زدن» یک مهارت است و کسانی که فرمایشی و نمایشی تمرین می‌کنند به این مهارت نمی‌رسند! تمریناتی مثل جیووازا، هنکا و اویو وازا و... در راستای افزایش مهارتِ بداهه زدن و ملکه شدنِ تکنیک‌ها در ماست. شاید برای هنرجویانِ مبتدی که تسلط کافی بر تکنیک‌ها ندارند، لازم باشد تا فرمایشی و نمایشی جیووازا بزنند اما با افزایش رده باید از این مرحله عبور کرد و به آن مهارتی رسید که فی البداهه تکنیک زد.
آن‌هایی که فرمایشی و نمایشی تمرین می‌کنند (یعنی آیکیدو را بازیگری می‌کنند) هیچ‌گاه از پس شرایط واقعی بر نمی‌آیند. تنها کسانی که مهارتِ «بداهه‌زدن» را در خود تقویت کرده‌اند، قادرند حریف را غافلگیر و بر او غلبه کنند.
راهکار هشتم:
